Zübeyde ÖZLÜ – Herkes Duysun / BURSA (İGFA) – Kişinin algısının ve davranışlarının bozulmasına direkt tesir eden şizofreninin, şeker hastalığı ve tansiyon üzere tıbbi bir rahatsızlık olduğunu söyleyen Prof. Dr. Cengiz Akkaya, “Şizofreni, ruh sıhhati rahatsızlığıdır. Biyolojik kökenli tıbbi bir rahatsızlıktır.” dedi.
Şizofreniye sebep olan durumlara da değinen Akkaya, “En kıymetli sebep genetiktir. Bunun dışında kimi çevresel faktörlerin ise sebep olmadığını fakat tetiklenmesine yol açtığı sav edilir. Örneğin çocuğun doğduğu ay, hangi mevsimde doğduğu yahut kimi virütik enfeksiyonların bunu tetiklemesi üzerinde duruluyor fakat en temel ve belirleyici şey genetiktir.” sözlerini kullandı.
Şizofreninin şu andaki tanımlayıcı sistemlere nazaran rastgele bir alt sınıf tanımlamasının yapılmadığına da değinen Akkaya, “Geçmişte kimi sınıflandırmalar yapılıyordu ancak şizofreni tek bir hastalık değildir, yani hiçbir şizofreni başkasına benzemez. Nasıl beşerler birbirinden ayrılıyorsa şizofreni de herkes için farklılık gösterir. Tek, standart, herkesle tıpkı halde tanımlanılabilinecek bir hastalık değil.” dedi.
“HİÇBİR ŞİZOFRENİ BİR BAŞKASINA BENZEMEZ”
Her şizofreni hastasının belirtilerinin farklı olduğunu söyleyen Akkaya, “Şizofreninin üç farklı belirti kümesi vardır. Bunlar müspet belirtiler, negatif belirtiler, bilişsel belirtiler. Bu üç farklı kümesinde onlarca farklı belirti var. Her hastada bu faklı belirti kümelerinde bulunan belirtiler daha farklı boyutlarda ve yoğunlukta görülebilir. Birinde birinci belirti yüzde on şiddetinde görülürken başkasında tıpkı belirti hiç görülmeyebilir.” diye konuştu.
Bir şizofreni hastasının, kendisinin şizofreni olduğunu anlamasının çok güç olduğunun altını çizen Prof. Dr. Cengiz Akkaya, “Şizofreninin başlangıç içgörünün tam olarak kaybedilmediği periyotta, kişi birtakım farklılıklar hissedebilir lakin içgörü kaybolduktan sonra şizofreni olunduğunu anlamak mümkün değil. Bir insanın kendi başına şizofreni olup olmadığını düşünmesi ve bununla ilgili bir yol araması kendi başına gerçek değildir. Kişinin rastgele bir rahatsızlığı olduğunda buna kendi başına teşhis koymadan en yakın tabibe başvurması gerekiyor. ‘Google hekimliği’, ‘Benim neyim var hekimliği’ çoklukla insanları çok yanlış yerlere sevk ediyor. Bize kendine teşhis koymuş birçok hasta gelir fakat hiçbirinin koyduğu teşhis yanlışsız teşhis değildir.” formunda konuştu.
İlaçlar sayesinde bir hastalığın ilerlemesinin durdurulabileceğini ancak büsbütün güzelleşmenin mümkün olamayacağını vurgulayan Prof. Dr. Cengiz Akkaya, “Diyabetin tedavisi ne kadar mümkünse şizofreninin tedavisi de o kadar mümkündür. Buna bir örnek verecek olursak, ben miyopum. 45 yıldır gözlük takıyorum ancak 45 yıldır miyopum. Gözlük benim miyopumu düzeltmiyor, görme kusurumu düzeltiyor. Yani benim uzağı görme kusurum kalıyor fakat gözlük kullandığım için güya gözüm bozuk değilmiş üzere görebiliyorum. Bu durum yalnızca şizofreniye özel değil. Tıptaki bütün hastalıklar böyledir. İlaçlar ile hastalığın ilerlemesi durdurulur ve hastanın istikrarı korunur. Birebir tansiyon, şeker hastalığı üzere lakin hastalık var olmaya devam eder. Halk ortasında psikiyatrik hastalıklar iyileşmez deniliyor lakin şeker hastalığı da iyileşmez, görme kusuru da iyileşmez ama tedavi edilebilir. Güzelleşmeden kasıt hiç olmamış üzere muhtemel ise bu hiçbir hastalık için geçerli değildir.” sözlerini kullandı.
“ŞİZOFRENİDE ERKEN TEŞHİS ÇOK ÖNEMLİ”
Şizofrenide erken teşhisin ehemmiyetinin de altını çizen Akkaya, “Şizofreninin tedavisi var lakin erken teşhis, erken müdahale, hekimle sıkı dirsek teması ve nizamlı ilaç kullanımı ile hastalar büyük ölçüde işlevselliklerini koruyup hayata katılabiliyorlar ancak geç kalınan hadiselerde bu durum daha sıkıntı oluyor.”