Doları denetim altına almak için iktidarın geçen yıl devreye aldığı Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) hesapları 1.4 tirlyon liraya ulaşırken, Türk Lirası’nı müdafaaya yetmedi. Ortadan geçen 1 yılda dolar tekrar birebir düzeye geldi ve doları bir gecede düşüren KKM, Hazine’ye yani vatandaşın sırtına 91.5 milyar liralık büyük yük bindirdi. Tıpkı devirde Merkez Bankası’nın KKM hasebiyle yaptığı ödemelerin boyutu ise kamuoyuna şimdi açıklanmadı. 20 Aralık 2021’de doların 18.7658 liraya yükselmesiyle devreye alının KKM’nin birinci etapta yarattığı şok tesiriyle dolar 10.1565 liraya kadar geriledi. Fakat bu düzeylerde tutunamadı. Yıl boyuncu iktisat idaresinin döviz kurlarını denetim altında tutmak için attığı tüm adımlara karşın TL’nin dolar karşısındaki kaybı yüzde 33’ü aştı. Bu kayıp TL’yi gelişen ülkeler ortasında en fazla kaybı veren ikinci para ünitesi pozisyonuna taşıdı. Arjantin Pesosu ise dolara karşı yüzde 41 bedel kaybıyla birinci sırada yer aldı.
KONTROLDEN ÇIKTI
Faiz siyasetini devredışı bırakan iktisat idaresi, enflasyonun denetimden çıkıp yüzde 85.5 düzeylerine kadar tırmanmasıyla bir dizi ek önleme başvurdu. Enflasyonda baz tesiri kaynaklı düşüşün tam olarak gerçekleşmesi için TL’de bedel kayıplarının düşük tutulması gerekiyordu. Merkez Bankası (TCMB) ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) TL’nin daha fazla bedel kaybetmesini önlemek için son iki aydır gerçek dalı ve finans sistemini adeta ablukaya alan düzenlemeleri devreye aldı. Analistler bu süreci özgür piyasasının askıya alınması olarak yorumlarken, bankaların taşıdığı risk arttı. Bu yolla dolar son iki aydır denetimli ve çok hudutlu bir yükselişle 18.60-18.66 lira bandında hareket ediyor.
Dolarizasyon yüzde 67.7
Dolar kurundaki yatay seyir, parasını KKM’de tutanlara son iki aydır kur farkı geliri kazandırmadığı içinde cazibesini de giderek yitiriyor. 1.46 trilyon liraya (79 milyar dolar) ulaşan KKM’de artış suratı kasım ayı prestijiyle durma noktasına geldi. Bu hesaplardaki tasarrufların nereye yöneleceği ise dikkatle izleniyor. Şimdilik dövize bir geçiş gözlenmiyor lakin analistler enflasyona karşı tek yatırım alternatifi haline gelen pay senetleri piyasasına yönelimin arttığına dikkat çekiyor. BDDK datalarına nazaran, 9 Aralık prestijiyle KKM’nin toplam mevduat içindeki hissesi yüzde 17 oldu. Yabancı para mevduatın tartısı ise yüzde 49.2’ye geriledi. Fakat, KKM’nin bir çeşit yabancı paraya endeksleme uygulaması altında olduğu için yabancı para olarak kabul edilmesi gerektiğini belirten ekonomistler, dolarizasyonun yüzde 67.7’ye çıktığını hesaplıyor.